Bạn có bao giờ cảm thấy “không có gì để mặc” dù tủ đồ đã chật cứng? Việc dọn dẹp tủ quần áo có thể là một hành trình thay đổi không chỉ không gian sống mà cả tư duy của bạn. Hãy cùng khám phá KonMari, phương pháp sắp xếp kỳ diệu đến từ Nhật Bản.
KonMari là gì? Triết lý “Spark Joy” thay đổi tủ đồ của bạn
KonMari là phương pháp sắp xếp cuộc sống do chuyên gia người Nhật Marie Kondo sáng tạo. Phương pháp này, được trình bày trong cuốn sách bán chạy toàn cầu “The Life-Changing Magic of Tidying Up” (Phép màu thay đổi cuộc sống của việc dọn dẹp), đã thay đổi cách hàng triệu người nhìn nhận về việc dọn dẹp.
Điểm cốt lõi của KonMari là dọn dẹp một lần duy nhất, triệt để và dựa trên cảm xúc. Thay vì hỏi “Nên vứt cái gì đi?”, bạn sẽ hỏi một câu tích cực hơn: “Món đồ này có mang lại niềm vui cho mình không?” (Spark Joy – Niềm vui tỏa sáng). Mục tiêu cuối cùng là tạo ra một không gian sống chỉ bao gồm những vật dụng mà bạn thực sự yêu quý và trân trọng. Đây không chỉ là việc dọn dẹp, mà là một hành trình khám phá bản thân thông qua những đồ vật bạn sở hữu.
Khác biệt lớn nhất: Dọn dẹp theo Danh mục, không theo Địa điểm
Nguyên tắc nền tảng của KonMari là thu thập tất cả các món đồ thuộc cùng một danh mục (ví dụ: tất cả quần áo trong nhà) vào một nơi duy nhất trước khi bắt đầu. Điều này trái ngược hoàn toàn với cách làm thông thường là dọn từng phòng hay từng ngăn tủ.
Kinh nghiệm thực tế cho thấy, việc dọn dẹp từng góc nhỏ sẽ tạo ra một vòng lặp không hồi kết. Bằng cách tập hợp mọi thứ, bạn sẽ đối mặt với thực tế về khối lượng đồ đạc mình đang sở hữu và có động lực mạnh mẽ hơn để loại bỏ những thứ không cần thiết. Đây là bước bắt buộc để phương pháp phát huy hiệu quả tối đa.
Nguyên tắc cốt lõi: Kết nối với đồ vật và “Niềm vui tỏa sáng” (Spark Joy)
Để xác định một món đồ có “Spark Joy” hay không, bạn cần cầm từng món đồ lên, cảm nhận năng lượng của nó và tự hỏi: “Món đồ này có mang lại niềm vui cho tôi không?”. Nếu câu trả lời là có, hãy giữ lại. Nếu không, hãy cảm ơn nó vì đã phục vụ bạn và để nó ra đi một cách trân trọng.
Nguyên tắc này dựa trên tâm lý học về sự gắn kết, giúp bạn đưa ra quyết định dựa trên cảm xúc tích cực thay vì nỗi sợ hãi về sự lãng phí. Đây là một thực hành về lòng biết ơn và sự trân trọng. Cảm giác “Spark Joy” là một phản ứng của cơ thể, có thể là cảm giác ấm áp, nhẹ nhõm hoặc vui vẻ bất chợt khi bạn chạm vào món đồ.
5 Bước Quy trình KonMari cho Tủ Quần Áo
Để đảm bảo thành công, Marie Kondo nhấn mạnh việc tuân thủ nghiêm ngặt thứ tự của 5 bước này. Việc nhảy cóc hoặc bỏ bước sẽ làm giảm hiệu quả của toàn bộ quá trình. Hãy dành ra một khoảng thời gian đủ dài, ví dụ một ngày cuối tuần, để hoàn thành trọn vẹn mà không bị gián đoạn.
Bước 1: Thu thập tất cả quần áo thành “Ngọn núi”
Hành động đầu tiên là lấy TOÀN BỘ quần áo từ mọi nơi trong nhà – tủ quần áo, ngăn kéo, giỏ đồ giặt, vali, móc treo sau cửa – và chất chúng thành một đống lớn duy nhất trên sàn hoặc giường. Đây là một liệu pháp “gây sốc” có chủ đích. Việc trực quan hóa số lượng quần áo khổng lồ bạn đang sở hữu là bước đầu tiên để thay đổi tư duy tiêu dùng và mua sắm.
Bước 2: Phân loại và phân nhóm rõ ràng
Bây giờ, hãy chia “ngọn núi” quần áo thành các danh mục nhỏ hơn để dễ xử lý. Thứ tự phân loại được khuyến nghị như sau, đi từ dễ đến khó:
- Áo (tops)
- Quần/Váy (bottoms)
- Đồ treo (áo khoác, váy dài, vest)
- Tất/vớ
- Đồ lót
- Túi xách
- Phụ kiện (khăn choàng, thắt lưng, mũ)
- Giày dép
Việc phân loại theo trình tự này giúp quá trình ra quyết định dễ dàng hơn, bắt đầu từ những món đồ ít gắn kết tình cảm và tiến tới những món khó hơn.
Bước 3: “Hỏi thăm” từng món đồ (Quyết định giữ lại hay loại bỏ)
Đây là bước cốt lõi của KonMari. Hãy cầm từng món đồ lên và thực hành “Spark Joy”. Chuẩn bị sẵn 3 khu vực:
- Giữ lại: Những món đồ thực sự mang lại niềm vui.
- Cho đi: Những món còn tốt nhưng không còn phù hợp với bạn (có thể quyên góp, tặng hoặc bán lại).
- Loại bỏ: Những món đã hỏng, cũ (ưu tiên tái chế nếu có thể).
Với những món đồ quyết định loại bỏ, hãy dành một giây để nói lời “cảm ơn” chúng vì đã phục vụ bạn. Hành động này giúp bạn giải tỏa cảm giác tội lỗi khi phải bỏ đi một món đồ, dù nó còn mới hay đắt tiền.
Bước 4: Sắp xếp theo chiều dọc (Vertical Folding) và cất giữ
Đây là một phát kiến đặc trưng của KonMari. Thay vì xếp chồng quần áo lên nhau, bạn sẽ gấp chúng thành những hình chữ nhật nhỏ gọn và xếp theo chiều dọc. Kỹ thuật này giúp bạn nhìn thấy mọi món đồ trong ngăn kéo ngay lập tức, tiết kiệm không gian và tránh làm xáo trộn các món đồ khác khi lấy ra.
Bước 5: Tổ chức không gian tủ (Không gian tối ưu)
Sau khi đã chọn lọc và gấp gọn, giờ là lúc sắp xếp chúng vào tủ.
- Đồ treo: Ưu tiên treo những món đồ dễ nhăn như váy, áo sơ mi, áo khoác. Hãy treo chúng theo thứ tự từ dài đến ngắn, từ tối màu đến sáng màu để tạo hiệu ứng thị giác dễ chịu.
- Đồ gấp: Xếp dọc vào các ngăn kéo.
- Phụ kiện: Sử dụng các hộp nhỏ, hộp chia ngăn để cất giữ đồ lót, tất và các phụ kiện khác một cách ngăn nắp.
Hướng dẫn kỹ thuật Gấp dọc (Vertical Folding) chi tiết
Hãy kiên nhẫn luyện tập kỹ thuật này. Một khi đã thành thạo, bạn sẽ thấy việc gấp đồ không còn là gánh nặng mà là một thói quen thư giãn.
Quy tắc chung: Tạo hình chữ nhật hoàn hảo và có thể “Đứng được”
Mục tiêu cuối cùng của mọi thao tác gấp là biến món đồ, dù hình dạng ban đầu thế nào, thành một hình chữ nhật nhỏ gọn. Độ cao của hình chữ nhật này nên vừa với chiều cao của ngăn kéo. Món đồ được coi là gấp thành công khi nó có thể tự đứng vững trên cạnh của nó. Quy tắc này đảm bảo rằng quần áo sẽ không bị đổ hay xô lệch trong ngăn kéo.
[Ảnh: Cận cảnh một chiếc áo thun đã được gấp thành công và đang tự đứng vững trên bàn.]Kỹ thuật gấp áo thun cơ bản
- Trải phẳng áo trên một mặt phẳng.
- Gấp một bên áo vào giữa, sau đó gập tay áo ra ngoài sao cho song song với thân áo.
- Lặp lại với bên còn lại để tạo thành một hình chữ nhật dài.
- Gấp làm ba từ dưới lên. Chỉnh sửa một chút để áo có thể tự đứng vững.
Cách gấp quần dài, quần jeans và váy
- Quần: Gấp đôi theo chiều dọc sao cho hai ống quần chồng lên nhau. Gấp phần đũng quần vào trong. Sau đó, gấp làm ba hoặc làm tư tùy theo độ dài và độ cao ngăn kéo.
- Váy: Gấp hai bên vào giữa để tạo thành một hình chữ nhật. Sau đó gấp lại tương tự như quần áo. Đối với quần jeans dày, bạn có thể cần dùng lực một chút để các nếp gấp được sắc nét.
Xử lý đồ lót, tất và phụ kiện nhỏ
- Tất: Đừng cuộn tròn thành quả bóng vì sẽ làm hỏng độ co giãn của chun. Hãy đặt hai chiếc tất chồng lên nhau và gấp lại thành hình chữ nhật nhỏ.
- Đồ lót: Gấp gọn gàng và xếp dọc trong các hộp chia ngăn.
- Phụ kiện: Thắt lưng có thể cuộn tròn, khăn choàng có thể gấp hoặc cuộn và đặt vào hộp. Việc sử dụng các hộp chia ngăn (drawer dividers) là “cứu cánh” cho các món đồ nhỏ.
Mẹo xử lý các món đồ “khó quyết định”
Đây là lúc phương pháp KonMari vượt ra ngoài việc dọn dẹp vật lý và trở thành một bài thực hành về tâm lý, giúp bạn đối diện với quá khứ và tương lai.
Quần áo gắn liền kỷ niệm (Đồng phục, quà tặng)
Nếu một món đồ kỷ niệm không thực sự “Spark Joy” khi mặc, nhưng bạn vẫn muốn giữ nó, hãy chuyển mục đích sử dụng. Thay vì để trong tủ quần áo, hãy coi nó như một vật kỷ niệm và cất vào một chiếc hộp riêng hoặc trưng bày một cách trân trọng. Theo lời khuyên của Marie Kondo, đừng để những món đồ của quá khứ chiếm không gian của con người hiện tại bạn. Hãy trân trọng kỷ niệm, không phải vật chứa đựng kỷ niệm.
Quần áo mặc nhà, đồ lót đã cũ và đồ size “trong tương lai”
Hãy thành thật với chính mình. Việc giữ lại đồ cũ sờn với lý do “mặc ở nhà” có thể làm giảm sự tôn trọng bản thân. Tương tự, việc giữ quần áo quá chật hoặc quá rộng (“để khi gầy/béo sẽ mặc”) tạo ra áp lực tâm lý không cần thiết. Hãy tập trung vào con người bạn ở hiện tại và mặc những gì khiến bạn cảm thấy thoải mái và tự tin ngay bây giờ. Bạn xứng đáng được mặc những thứ tốt nhất, ngay cả khi ở nhà.
Chiến lược duy trì tủ quần áo ngăn nắp vĩnh viễn
Duy trì sự ngăn nắp không nằm ở việc dọn dẹp liên tục, mà ở việc thay đổi mối quan hệ của bạn với đồ đạc và thói quen tiêu dùng.
Nguyên tắc “Một vào, Một ra” (One in, One out)
Đây là quy tắc đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả: mỗi khi bạn mua một món đồ mới, bạn phải loại bỏ một món đồ cũ tương tự. Ví dụ, mua một chiếc áo phông mới, hãy cho đi một chiếc áo phông cũ. Điều này giúp kiểm soát số lượng đồ đạc và buộc bạn phải suy nghĩ kỹ trước khi mua sắm, chuyển từ mua sắm vô thức sang có chủ đích.
Dành 5 phút mỗi ngày để sắp xếp lại (Mini KonMari)
Hãy hình thành thói quen dọn dẹp nhỏ hàng ngày. Sau khi về nhà, cất túi xách và áo khoác vào đúng vị trí ngay lập tức. Sau khi giặt đồ xong, hãy gấp và cất ngay thay vì để dồn đống. Theo cuốn sách “Atomic Habits” (Thói quen nguyên tử) của James Clear, những thói quen nhỏ được lặp lại hàng ngày sẽ tạo ra kết quả to lớn theo thời gian.
Lợi ích tinh thần của một tủ đồ gọn gàng
Một không gian sống ngăn nắp mang lại những lợi ích vô hình nhưng rất quan trọng:
- Giảm căng thẳng: Nhiều nghiên cứu tâm lý học đã chỉ ra mối liên hệ giữa sự lộn xộn vật lý và mức độ căng thẳng. Một không gian gọn gàng giúp não bộ thư giãn.
- Tiết kiệm thời gian: Bạn sẽ không còn mất thời gian quý báu vào buổi sáng để tìm đồ.
- Tăng sự tự tin: Khi tủ đồ chỉ chứa những thứ bạn yêu thích và vừa vặn, bạn sẽ luôn cảm thấy tự tin và tuyệt vời trong trang phục của mình.
Câu hỏi thường gặp (FAQs) về KonMari
KonMari có tốn thời gian không?
Có, việc dọn dẹp lần đầu tiên sẽ tốn khá nhiều thời gian, có thể từ vài giờ đến vài ngày. Tuy nhiên, nó giúp bạn tiết kiệm vô số thời gian trong dài hạn vì bạn không phải dọn dẹp vặt vãnh mỗi ngày và biết chính xác mình có gì.
Khi nào nên dọn dẹp lại tủ đồ?
Theo đúng triết lý KonMari, bạn chỉ cần thực hiện “đại dọn dẹp” một lần duy nhất. Sau đó, bạn chỉ cần duy trì bằng các thói quen hàng ngày như “một vào, một ra” và cất đồ về đúng vị trí. Bạn sẽ không cần phải dọn dẹp quy mô lớn nữa.
Phương pháp này có áp dụng cho trẻ em không?
Hoàn toàn có thể. Hãy biến nó thành một trò chơi. Hướng dẫn trẻ cầm từng món đồ chơi, quần áo và tự hỏi “Món này có làm con vui không?”. Điều này không chỉ giúp dọn dẹp phòng của trẻ mà còn dạy chúng cách trân trọng đồ đạc và kỹ năng ra quyết định từ khi còn nhỏ.
Xem thêm
- 12 Cách Giải Phóng Dung Lượng iPhone Hiệu Quả Nhất
- Nến thơm phòng ngủ là gì? Top 4 loại nến thơm dễ ngủ, an thần tốt nhất
- Bạn thân là gì? Cách để có và nuôi dưỡng tình bạn thực sự
Việc dọn dẹp tủ quần áo theo phương pháp KonMari không chỉ là một công việc, mà là một hành trình khám phá bản thân, giúp bạn xây dựng một không gian sống và một cuộc sống có chủ đích hơn, chỉ bao quanh bởi những điều thực sự mang lại niềm vui.
Bình luận