Tinh dầu là gì, vì sao đây được xem như một loại “hương dược” giúp chăm sóc cơ thể khỏe mạnh, cân bằng tinh thần và làm đẹp hiệu quả. Vậy thì liệu tinh dầu có thực sự thần thánh hóa như lời đồn? Hãy cùng vChiaSe tìm hiểu nhé!
Tinh dầu là gì?
Tinh dầu là một dạng chất lỏng chứa các hợp chất dễ bay hơi được chiết xuất từ phương pháp chưng cất hơi nước, ép lạnh hoặc dung môi chiết xuất. Tinh dầu chủ yếu được chiết xuất từ những bộ phận của các loại cây cỏ thảo mộc như: cành, vỏ, lá, thân, rễ,…
Các loại tinh dầu phổ biến
Tinh dầu được ví như là nhựa sống là tinh chất của cây vì mang sức sống, nguồn năng lượng dồi dào từ các loại cây cỏ thảo mộc. Các loại tinh dầu thiên nhiên mạnh gấp 50 – 100 lần các loại thảo mộc sấy khô. Dưới đây là 3 loại tinh dầu chủ yếu:
Tinh dầu nguyên chất
Tinh dầu nguyên chất là tinh dầu chưa pha chế với các thành phần hoá học khác. Loại tinh dầu này được chiết xuất 100% từ thực vật thiên nhiên, với một hàm lượng nhất định thường ăn uống được, rất tốt và an toàn cho sức khỏe.
Tuy nhiên, vẫn có một số loại tinh dầu được khai thác từ các loại dược thảo không ăn uống được ở dạng thô – như lộc đề, bách…
Tinh dầu không nguyên chất
Tinh dầu không nguyên chất là tinh dầu được pha từ tinh dầu nguyên chất với các chất hóa học khác mà vẫn giữ được hương của tinh dầu. Hoặc loại tinh dầu được chiết xuất nguyên chất từ thực vật nhưng chưa đạt chất lượng hoàn toàn tinh khiết thành phần từ dược thảo thiên nhiên có lợi cho sức khỏe.
Tinh dầu tổng hợp
Tinh dầu tổng hợp là sản phẩm có mùi hương tương tự tinh dầu được tạo thành từ việc kết hợp các loại hóa chất bắt chước theo mùi của tinh dầu thiên nhiên.
Không những vậy, còn có thể tạo ra những loại tinh dầu của cây không thể chiết xuất như: cà phê, trà trắng, hoa sen,…
Sau khi đã biết tinh dầu là gì, bạn có thắc mắc chúng được chiết xuất như thế nào không? Vậy thì hãy cùng tìm hiểu tiếp nhé!
Các phương pháp sản xuất tinh dầu
Dưới đây là một số phương pháp sản xuất tinh dầu, cùng tham khảo nhé!
Phương pháp chưng cất hơi nước
Chưng cất hơi nước là quá trình cho các nguyên liệu vào bình kín sau đó nấu lên. Hơi nước đem theo tinh dầu qua bình ngưng tụ lại thành hỗn hợp chất lỏng. Lúc này hiện tượng tách lớp nước và tinh dầu sẽ xảy ra. Đến đây sẽ tiến hành tách nước và loại bỏ tạp chất, sau đó thu được tinh dầu nguyên chất.
Phương pháp này cho ra tinh dầu có độ tinh khiết cao, được sử dụng cho những loại tinh dầu chiết từ lá, hoa, rễ và vỏ cây. Có thể kể đến như: tinh dầu oải hương, nhài, bạc hà, đàn hương, sả chanh,… đều được chiết xuất bằng phương pháp này.
Điểm nổi bật của phương pháp này là có thể tạo ra tinh dầu nhanh chóng. Người thực hiện có thể biết được sự biến đổi dưỡng chất của tinh dầu. Tuy nhiên cần lưu ý rằng, nếu nhiệt độ quá cao thì các hợp chất có thể bị biến đổi theo hướng tiêu cực, cụ thể có thể khiến tinh dầu bị phân hủy.
Phương pháp chiết xuất bằng dung môi
Đây là một quá trình hóa học, nơi một dung môi thích hợp được sử dụng để liên kết với các tinh dầu dễ bay hơi trong nguyên liệu. Dung môi này sau đó được tách ra khỏi hỗn hợp, để có được tinh dầu. Phương pháp này thường áp dụng cho những loại tinh dầu (thường là các loại tinh dầu hoa) khó chiết xuất, dễ bay hơi.
Hiện nay, các quy trình chiết xuất tinh dầu sử dụng rượu, loại dung môi truyền thống hay một số hợp chất hữu cơ dễ bay hơi khác như axeton, propan, và hexaneđể lại tinh dầu nguyên chất.
Ưu điểm của phương pháp này là chiết xuất ra tinh dầu có độ tinh thiết cao.
Phương pháp ướp
Phương pháp ướp được áp dụng để lấy tinh dầu từ các loại hoa. Người thực hiện dùng 1 khuôn gỗ, đặt lên đấy tấm thủy tinh được phết mỡ lợn cả 2 mặt, lớp thủy tinh dày khoảng 3mm. Sau đó, đặt lên trên bề mặt 1 lớp lụa mỏng, rải lên 30 – 80g (tùy vào nhu cầu sử dụng) hoa tươi khô ráo, không bị dập nát.
Lần lượt xếp khoảng 35 – 40 khuôn gỗ chồng lên nhau rồi để vào phòng kín. Sau 24 – 72 giờ tùy theo từng loại hoa, người ta thay lớp hoa mới cho đến khi chất béo bão hòa tinh dầu. Ngoài ra, có thể dùng mỡ có chứa tinh dầu tự nhiên, hoặc tách riêng tinh dầu bằng alcohol. Quá trình này rất công phu và đòi hỏi thời gian dài để thực hiện.
Phương pháp ép lạnh
Ép lạnh là phương pháp được dùng để chiết xuất tinh dầu từ vỏ quả, vật liệu thực vậy dễ dàng giải phóng được các thành phần thơm như tinh dầu cam, quýt, bưởi, chanh,…
Ngày nay, tinh dầu được ép lạnh bằng quá trình cơ học và được tách ra từ hỗn hợp nước ép dầu.
Đây được coi là loại cao cấp nhất trong các loại tinh dầu. Do không bị tác dụng bởi nhiệt, vì thế tinh dầu được chiết xuất cho ra có hàm lượng và mùi thơm đạt chuẩn nhất. Tuy nhiên, quá trình ép lạnh này không thích hợp để chiết xuất nhiều loại tinh dầu.
Lợi ích của tinh dầu đối với sức khỏe
Cuộc sống hằng ngày của chúng ta phải tiếp xúc với rất nhiều hóa chất, vậy nên hầu như các loại tinh dầu đều có tác dụng giúp cơ thể thư giãn, làm dịu thần kinh, giảm căng thẳng, stress.
Tinh dầu là sản phẩm từ thiên nhiên, không tác dụng phụ, do đó rất có ích trong chăm sóc sức khỏe, chẳng hạn như:
- Giảm căng thẳng và lo lắng
- Giảm nhức đầu và đau nửa đầu
- Cải thiện chất lượng giấc ngủ
- Giảm viêm
- Kháng sinh và chất chống vi trùng
- Làm sạch không gian sống
Tác dụng của tinh dầu với làm đẹp
Ngày nay, tinh dầu được ứng dụng rất nhiều trong việc làm đẹp chăm sóc da, tóc bằng liệu pháp tự nhiên. Liệu pháp phổ biến sử dụng tinh dầu để làm đẹp có thể kể đến như:
- Chăm sóc da và tóc: Tinh dầu thẩm thấu tốt qua da, hấp thụ trực tiếp qua màng tế bào từ đó làm chậm quá trình lão hóa, dưỡng mềm trắng da, nuôi dưỡng mái tóc,…
- Hỗ trợ giảm cân: Tinh dầu bưởi giúp tăng cường sự trao đổi chất, bạn có thể thêm vài giọt tinh dầu tinh dầu bưởi (loại uống được) vào nước để uống trước mỗi bữa ăn, giúp kiềm chế cơn thèm ăn. Massage body với tinh dầu bưởi để giảm mỡ thừa, rất được nhiều người ưa chuộng.
Những lưu ý khi sử dụng tinh dầu
Dù rằng tinh dầu có nhiều lợi ích là vậy, khi sử dụng vẫn cần phải lưu ý:
Những đối tượng không nên sử dụng tinh dầu
- Người dị ứng mùi thơm, khi tiếp xúc với hóa chất có mùi sẽ bị nhức đầu, buồn nôn, mệt mỏi, các chứng bệnh về hô hấp, hen suyễn thứ phát…
- Người có vết thương hở, có làn da nhạy cảm, dễ bị viêm, dị ứng,..
- Người bị bệnh huyết áp cao không nên dùng tinh dầu khuynh diệp, hương thảo, cỏ xạ hương, cây bài. Ngoài ra cũng cần tránh dùng tinh dầu oải hương, kinh giới ô, ngọc lan tây.
- Người từng và đang bị động kinh, thần kinh, thận cần tránh xa tinh dầu khuynh diệp, tiểu hồi, hương thảo, lá xô thơm, cây bách, hạt tiêu đen, cây thông, cây thìa là.
- Người mắc các vấn đề về tuyến tiền liệt tránh dùng tinh dầu melissa, thông,… cũng như người mắc bệnh tăng nhãn áp nên tránh dùng tinh dầu melissa,…
- Với phụ nữ có thai giai đoạn đầu không nên dùng bất cứ loại tinh dầu nào. Giai đoạn sau muốn dùng cần có sự chỉ định hoặc tư vấn của bác sĩ và pha chế thật loãng.
Các lưu ý khi sử dụng tinh dầu
- Việc sử dụng tinh dầu nồng độ cao có thể gây ra phỏng.
- Tránh để tinh dầu rơi vào mắt hoặc vết thương hở.
- Không bôi trực tiếp tinh dầu lên da.
- Không ăn hoặc uống tinh dầu khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Cách bảo quản tinh dầu
- Bảo quản tinh dầu trong lọ thủy tinh tối màu.
- Hạn chế tiếp xúc với oxy sử dụng xong nên vặn nắp lại để tránh làm giảm hạn sử dụng của tinh dầu.
- Khi bảo quản nên tránh ánh sáng trực tiếp, nhiệt độ cao.
Trên đây đã cung cấp những thông tin thú vị liên quan đến tinh dầu. Chắc hẳn từ nay các bạn sẽ không còn đặt ra câu hỏi rằng tinh dầu có thực sự tốt không mà yên tâm và tin dùng rồi nhỉ!
XEM THÊM:
Bình luận